Fazy wrażliwe w pierwszym etapie życia dziecka
1. Faza wrażliwa na ruch (0-4 lata) W pierwszych latach życia dziecko rozwija swoje zdolności ruchowe. Montessori podkreśla znaczenie swobodnego ruchu i przestrzeni do eksploracji. W tym okresie, kiedy maluchy uczą się samodzielnego poruszania się, przydzielanie im odpowiedniej przestrzeni oraz stymulujących materiałów jest kluczowe.
2. Faza wrażliwa na język (0-6 lat) W okresie od narodzin do szóstego roku życia dziecko ma zdolność łatwego przyswajania języków. Montessori podkreśla konieczność bogatego środowiska językowego, w którym dziecko może słuchać, rozmawiać i czytać. Zastosowanie różnorodnych form komunikacji, takich jak piosenki, opowiadania czy konwersacje wpływa pozytywnie na rozwój umiejętności językowych. Podobnie rzecz ma się z zabawkami czy pomocami edukacyjnymi. Świetnie do tego celu nadadzą się karty trójdzielne Montessori, które możecie pobrać na mojej stronie w zakładce: materiały dydaktyczne.
3. Faza wrażliwa na porządek (2-4 lata) W tym okresie dzieci zaczynają rozwijać zainteresowanie porządkiem i harmonią w otoczeniu. Organizacja przestrzeni oraz jasne zasady pomagają dzieciom w zrozumieniu struktury otoczenia. Montessori zaleca, aby zapewnić dzieciom swobodę w eksploracji i manipulacji przedmiotami, co sprzyja kształtowaniu ich poczucia porządku. Warto też, w tych pierwszych latach życia dziecka, nauczyć je, że zabrana zabawka czy pomoc musi wrócić na swoje miejsce. Ponadto, Montessori zwraca również uwagę na porządek w nieco innym kontekście, mianowicie, porządek dnia. Małemu dziecko lepiej funkcjonuje się w ułożonym, powtarzalnym środowisku. Wtedy czuje się bezpiecznie. Dlatego też, warto aby, na przykład, dni zaczynały się i kończyły tą samą rutyną.
4. Faza wrażliwa na zmysły (0-5lat) Maria Montessori podkreślała znaczenie tej fazy jako okresu intensywnego poznawania środowiska poprzez doświadczanie bodźców zmysłowych. Dlatego też, w pierwszych latach życia dziecka wszelkiego rodzaju zabawki sensoryczne świetnie zdają egzamin. Warto też wykorzystywać zmysły podczas nauki. Przykładem tego mogą być szorstkie cyfry. Jak je zrobić i jak z nimi pracować znajdziecie na moim kanale YouTube Chcę samemu. Podobnie jak szorstkie cyfry, na kilka zmysłów działają także karty trójdzielne Montessori, również do pobrania na mojej stronie w zakładce: materiały dydaktyczne.
5. Faza wrażliwości na szczegóły (1-2 lata) To okres intensywnego skupienia się na drobnych detalach otaczającego świata. W tym czasie maluchy zdobywają umiejętność koncentracji na małych elementach, analizy i odkrywania najmniejszych szczegółów. Maria Montessori zauważyła, że ten etap rozwoju ma istotne znaczenie dla kształtowania zdolności obserwacyjnych i rozwijania umiejętności poznawczych dzieci.
6. Faza wrażliwa na życie społeczne (2,5-4,5 lat): Maria Montessori zauważyła, że w tym czasie maluchy są szczególnie otwarte na interakcje społeczne, kształtowanie relacji z innymi dziećmi i dorosłymi oraz rozwijanie zdolności społecznych. Młodsze dzieci chętnie obserwują starsze, a te natomiast z zaangażowaniem pomagają swoim młodszym kolegom. To w tym czasie tworzą się podwaliny przyszłych relacji z rówieśnikami.
Znajomość i zrozumienie faz wrażliwych w pierwszych sześciu latach życia może ułatwić tworzenie odpowiedniego środowiska rozwoju dla dzieci. Metoda Montessori, tworząc przestrzeń montessoriańską uwzględniała występujące fazy wrażliwe. Działa to nie tylko na korzyść obecnych lat, ale również kształtuje podstawy dla dalszego rozwoju w kolejnych etapach życia.
